Aviasiya ilə yaxından maraqlanan həvəskarlar onu
daha çox ingilis dilindən olan adı ilə “Ram Air turbine” və ya “RAT” olaraq tanıyırlar.
Bu dəfə isə biz ona “Aviabloggers”-in gözündən baxacağıq və qismən də olsa bu
sistemin nə işə yaradığını aydınlaşdırmağa çalışacağıq. Açıq Hava Turbini və ya
Aviasiya Qəza Turbini təyyarənin ehtiyyat güc sisteminin döyünən ürəyi hesab olunur. Hamımız çox yaxşı bilirik ki, günümüzdə
təyyarələrin keyfiyyət və təhlükəsizlik standartları ən yüksək səviyyədədir. Təyyarə
də, mühərriklərdən biri sıradan çıxdıqda belə çox rahat, təhlükəsiz şəkildə öz
yoluna davam edə bilirlər. Çox nadir hallarda olsa da, bəzən təyyarələr tam güc
itkisinə məruz qala bilir.
Misal olaraq, Qudzon çayında baş vermiş möcuzəvi
enişi göstərmək olar. Quş dəstəsi ilə toqquşan Cesley Sullenbergerin kapitanı
olduğu U.S. Hava yollarına aid Airbus A320 təyyarəsi hər iki mühərrikindən güc
ala bilməmiş və nəticə də, Qudzon çayına qəza enişi etmək məcburiyyətində
qalmışdı.
Bildiyimiz kimi müasir təyyarələrdə istifadə olunan
elektrik enerjisi əsasən mühərriklərdə yerləşən elektrik generatorları vasitəsilə
əldə edilir və bundan əlavə idarəetmə səthlərini
hərəkətə gətirmək üçün lazım olan hidravlik təzyiqi saxlayan nasoslar da öz
gücünü mühərrikdən alır. Bu isə o deməkdir ki, olası bir tam güc itkisində təyyarə
həm hidrovlik sistemində, həm də elektrik sistemində sıxıntı yaşayacaq, bu
zaman batareyalar təyyarəni qidalandıracaq. Lakin onların da gücü təyyarə
modelindən asılı olaraq, təqribən 30 dəqiqə müddətinə hesablanmışdır. Tam güc
itkisi anında avtomatik olaraq Aviasiya Qəza Turbini (ing.RAT) işə düşür və
buraxılma təqribən 3-5 saniyə çəkir, bu müddət ərzində təyyarənin qidalanması
batareyalar vasitəsilə həyata keçirilir. Bundan başqa pilot kabinindən bunu
manual olaraq da etmək mümkündür .
Hər
