Pəncərələr niyə ovaldır?

Aviasiyada reaktiv təyyarə dövrü, İngilis istehsalı De Havilland Comet təyyarələrinin 2 May 1952-ci ildə rəsmi olaraq, xidmətə girməsiylə başladı. Yəni artıq daha yüksək bir hündürlükdə, daha yüksək bir sürətlə uçuş dövrünə keçirdik. Comet təyyarələri, səma ilə görüşməsindən qısa bir müddət sonra ard-arda qəzalar etməyə başladı. Əvvələr bunun pilotaj səhvi olduğu düşünülsə də, qəzaların ardı-arası kəsilməyincə Cometlər xidmətdən çəkilərək, geniş əhatəli bir araşdırma fəaliyyətinə başlanıldı.

Təyyarələrdən biri tamamilə suya batırılaraq, təzyiq testləri tətbiq olunmağa başlanıldı. Bu testlərin nəticəsində, təyyarənin 4 bucaqlı bir şəkildə hazırlanmış olan pəncərələrinin kənarlarında, havada meydana gələn yüksək təzyiq səbəbi ilə çatlaqlar meydana gəldiyi, bu çatlaqların da irəliləyərək təyyarənin gövdəsində böyük yırtıklara yol açdığı görüldü. Yəni qəzaların əksər səbəblərindən biri də pəncərə dizaynı idi. Həll yolu olaraq isə, təyyarə pəncərələri qövslü hala gətirildi. Mərkəz nöqtəsi olmayan qövslü pəncərələr, meydana gələn gərginliyi paylayaraq çatlaq və qırılmaları ən aza endirir. Dairəvi forması daha güclü və deformasiyaya qarşı müqavimətlidir. Təyyarələr də bunun nəticəsində təzyiq fərqlərindən təsirlənmir.